Regionale Energiestrategie (RES)

Op 25 mei 2023 hebben de raden uitgangspunten vastgesteld voor het zoeken naar locaties voor windenergie. Deze  uitgangspunten zijn via een enquête aan de omgeving voorgelegd. Een uitgebreide technische verkenning resulteerde uiteindelijk in een shortlist met mogelijke zoeklocaties.

In november 2023 en januari 2024 stelden de raden een lijst van zes mogelijke zoeklocaties en een participatieplan vast. Locatie J ligt in het zuidwesten van Molenlanden, locaties K, L2 en M bevinden zich meer centraal in Molenlanden, locatie O ligt in het oosten van Molenlanden, en locatie S ligt voornamelijk in Noord-Gorinchem en deels in Molenlanden. De locaties zijn op een kaart aangegeven.

De inbreng van inwoners, ondernemers en grondeigenaren speelt een belangrijke rol in de besluitvorming over zoeklocaties voor windenergie. 

Online enquête over uitgangspunten windenergie
In augustus en september 2023 kregen inwoners de kans hun mening te geven over de uitgangspunten voor de windverkenning in de Alblasserwaard. Deze uitgangspunten zijn in mei 2023 door de gemeenteraden van Gorinchem en Molenlanden vastgesteld. In de enquête werd gevraagd welke uitgangspunten inwoners belangrijk vinden bij de selectie van locaties. 1.800 inwoners vulden de online vragenlijst in. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in het onderzoeksrapport Windverkenning Alblasserwaard.

Online enquête over zoeklocaties windenergie
In april 2024 werd opnieuw een online raadpleging gehouden, dit keer over de mogelijke locaties voor windenergie in de Alblasserwaard. In totaal hebben 2.502 inwoners uit Molenlanden, Gorinchem en omliggende gemeenten deelgenomen. De uitkomsten tonen uiteenlopende meningen: veel deelnemers staan kritisch of negatief tegenover de opwekking van windenergie in de regio, terwijl een andere groep juist positief is. Het voorkomen van overlast is voor de meeste omwonenden het belangrijkste aandachtspunt. Daarnaast zijn er zorgen over de aantasting van het open polderlandschap en de impact op natuur en erfgoed.
De enquête leverde ook waardevolle informatie op over de kwaliteiten die inwoners zien in de verschillende zoeklocaties en de aandachtspunten bij de mogelijke plaatsing van windturbines. De resultaten van deze enquête zijn vastgelegd in het Eindrapport Raadpleging Windverkenning Alblasserwaard.

Adviezen werkgroepen en klankbordgroep
Werkgroepen, bestaande uit inwoners en ondernemers rondom mogelijke zoeklocaties, speelden een belangrijke rol in de windverkenning. Voor elke zoeklocatie werd een werkgroep van 20 deelnemers samengesteld. Zij konden meedenken en stelden adviezen op voor de zoeklocaties, waarbij ze gebruikmaakten van de input uit de online raadpleging. Ook verschillende maatschappelijke organisaties uit de regio stelden een advies op. Op 5 juni 2024 werden de adviezen aan de gemeenteraden van Molenlanden en Gorinchem gepresenteerd en opgenomen als bijlagen bij het raadsvoorstel.

Spreekuren en vragenlijst voor grondeigenaren
In september 2023 zijn gesprekken gevoerd met grondeigenaren en andere potentiële initiatiefnemers voor windprojecten in de RES-regio Alblasserwaard. Grondeigenaren hebben aangegeven hoe zij denken over de maatschappelijke en financiële opbrengsten van windprojecten voor de regio. Tijdens een bijeenkomst in begin 2024 werden zij geïnformeerd over de uitgangspunten die de gemeenteraden hebben geformuleerd voor mogelijke ontwikkelplannen.

Grondeigenaren werden ook via een online vragenlijst gevraagd hun mening te delen. Van de 130 aangeschreven grondeigenaren vulden 34 de vragenlijst in. Hoewel ook onder grondeigenaren verschillende perspectieven bestaan, is de meerderheid positief over windenergie in de regio. Wat zij gezamenlijk belangrijk vinden, is een eerlijke verdeling van de opbrengsten. Verder benadrukken zij het belang van voldoende aandacht voor omwonenden en het minimaliseren van overlast. Ze geven ook aan dat de ontwikkeling van windenergie geen tweespalt in de samenleving mag veroorzaken.

Meer informatie hierover is te vinden in het Rapport opvattingen grondeigenaren.
 

De gemeenteraden van Molenlanden en Gorinchem hebben op 9 juli 2024 besloten om locatie S (Gorinchem-Noord, deels in Molenlanden) voor te dragen aan de provincie Zuid-Holland als zoeklocatie voor windenergie in de Alblasserwaard. Dit besluit werd genomen tijdens de gecombineerde raadsvergadering op 9 juli 2024. Daarnaast wil de raad van Molenlanden andere mogelijkheden onderzoeken voor grote windturbines, met nadruk op het stimuleren en faciliteren van initiatieven binnen bestaande beleidskaders. 

Met het beleidskader voor kleinschalige windturbines in de gemeente Molenlanden wordt ruimte geboden aan elektriciteitsopwekking door wind voor eigen gebruik.

De Provincie Zuid-Holland heeft de milieueffecten van windturbines onderzocht op de zes shortlistlocaties en windlocatie Avelingen. Vanwege de nabijheid van werelderfgoed Kinderdijk-Elshout en de Hollandse Waterlinies zijn ook de effecten op deze gebieden meegenomen.

• Geen nieuwe windlocaties Analyse toont aan dat locaties J, K, L2 M en O niet kansrijk zijn door de aanwezigheid van broed-, trek- en weidevogels en werelderfgoed. Daarom worden geen nieuwe locaties toegevoegd aan het omgevingsbeleid.
• Beperkte mogelijkheden op Avelingen: Onderzoek wijst uit dat hier minder mogelijk is dan gedacht vanwege de nabijheid van UNESCO Werelderfgoed.

In vervolg op het participatieproces, de raadsbesluiten en de analyse van de omgevingseffecten is door de partijen een samenwerkingsovereenkomst opgesteld met de volgende afspraken:

• Middelgrote windturbines in Molenlanden: Gemeente en provincie werken samen met ondernemers om deze op bedrijventerreinen mogelijk te maken. Een uitvoeringsplan volgt in midden 2025.
• Optimalisatie locatie S (Gorinchem-Noord en voor een klein deel in Molenlanden): Onderzoek naar uitbreiding met aandacht voor landschap, weidevogels en belangen van werkgroep S. Besluit over de uitbreidingsmogelijkheden volgt in Q3 2025.
• Verwijdering Avelingen als windlocatie: Op basis van onderzoek en gemaakte afspraken stellen Gedeputeerde Staten voor om Avelingen uit de provinciale Omgevingsverordening te schrappen in 2025.

Wie op de hoogte wil blijven over het proces en de uitkomsten van de verkenning kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief windverkenning. Eerdere nieuwsbrieven zijn die van 29 februari, 21 maart, 5 april, 26 april, 22 mei, 13 juni, 10 juli, 2 oktober, 6 november 2024, en 14 maart 2025 .

• Participatienota windverkenning: Een verslag van het participatietraject
• Reactienota windverkenning: Overzicht van de ontvangen reacties buiten de participatie
• De informatie en het overzicht van alle vragen en antwoorden over de windverkenning kunt u lezen in het overzicht vragen en antwoorden windverkenning.

Inwoners en ondernemers uit Molenlanden en Gorinchem die vragen hebben of betrokken willen worden, kunnen een e-mail sturen naar info@resalblasserwaard.nl.
 

Gorinchem werkt op een integrale manier aan verduurzaming, waarbij het aardgasvrij maken en isoleren zoveel mogelijk samen gaan. De gemeente kiest hierbij voor een gebiedsgerichte aanpak. De huidige focus ligt op de realisatie en uitbreiding van het warmtenet in de Gildenwijk. 

De komende jaren gaat de gemeente per gebied in gesprek met inwoners, gebouweigenaren, ondernemers en andere partijen over de meest geschikte oplossing voor verwarmen, warm water en koken zonder gebruik van aardgas. 

Kijk op de pagina Transitievisie warmte voor meer informatie over de aanpak van Gorinchem.

In Molenlanden wordt een dorpsgerichte aanpak gevolgd, waarbij bewoners hun eigen plan voor de warmtetransitie ontwikkelen. Een voorbeeld van deze dorpsgerichte aanpak is te vinden in Bleskensgraaf - Bles2032.

Kijk op de pagina Transitievisie warmte voor meer informatie over de aanpak van Molenlanden.